ڤێ جارێ په‌كه‌كێ ب ناڤێ سازیێن ناڤنەتەوەیی دره‌و به‌لاڤكرن
نووچەیەکا دی یا دره‌و ل دەزگەهێ مەدیایی یێ په‌كه‌كێ رۆژنیۆز یێ کو ل سلێمانیێ وەشانێ دکەت هات به‌لاڤ کرن، ڤێ جارێ رۆژنیۆزێ ب ناڤێ سازیا « «International Physicians for the Prevention of Nuclear War ئانكو «پزیشکێن ناڤنەتەوەیی ژ بۆ رێگرتنێ ل شەرێ ئه‌تۆمی» (IPPNW) نووچەیێن دره‌و چێکرن، نووچه وه‌ها بوو:
IPPNW: «په‌ده‌كێ ناخوازیت چەکێن كیمیایی یێن دەولەتا ترک بکار دئینیت ئه‌شكه‌ره ببن».
رۆژنیۆز یا کو ب نووچەیێن خوە یێن دره‌و تێ ناسکرن، ئه‌ڤ نووچه ب ترکی وەشاند، د بەشا سۆرانی دا قەت ئەڤ نووچە نەوەشاند و د بەشا کورمانجی دا ژی، ژ نووچەیا ترکی جوداتر نووچە وه‌شاندیه.
د رۆژەڤێ دا IPPNW چ داخویانی به‌لاڤ نه‌كرینه
ل سەر ناڤێ سازیا «پزیشکێن ناڤنەتەوەیی ژ بۆ رێگرتنێ ل شەرێ ئه‌تۆمی» داخویانیەکا فەرمی نەهاتیە دان، وەکی دی، IPPNW نه سازیەکا خودان دەستهلاتداریا ناڤنەتەوەیی یە، به‌لكو رێخستنەکا سڤیله کو ژ خوەبەخشان پێک دهێت، ژ بەر ڤێ یەکێ، ئەو نەسازیەکا فەرمی یە، دڤێت ژ بۆ کارێ خوە دەستوورا پێویست ژ هەرێمێ بستینیت، مافێ IPPNW هەیە لێکۆلینان ل سەر بوویەران بکەت و پێشنیاران بدەته سازیێن په‌یوه‌ندیدار.
شرۆڤه‌یا بسپۆرێ ئەلمان ژان ڤان ئاکینی راستە؟
هه‌ر چه‌نده کو رۆژنیۆزێ د مانشێتێ نووچەیا خوه دا ناڤێ IPPNW ئیستسمار کری یە، لێ کەسێ داخویانی دای كو كیمیاگه‌رێ ئه‌لمان جان ڤان ئاكینی یه، ئه‌و ل جۆتمەها بۆری ل گه‌ل هەڤالێ خوه یێ سوێدی جۆزێف ساڤاری، ژ بۆ کۆمکرنا هندەک ئاگاهیان هاتبوون هەرێما کوردستانێ، ئارمانجا وان لێکۆلینکرنا بكارئینانا چەکێن کیمیایی یێن ل حه‌له‌بجه‌یێ بوون، ئانكو نه ژ بۆ لێکۆلینکرنا چەکێن كیمایی یێن ترکیێ هاتبوون، چاپەمەنیا په‌كه‌كێ وێ دەمی ژی ئەڤ یەک راگهاند، د نووچەیێ دا، مژارێن کو ڤان هەردو کەسان د هەڤپەیڤینا ئینگلیزی دا نەگۆتبوون، راگەهاندنا په‌كه‌كێ مینا کو هاتینە گۆتن، ئەو نووچە پێشکێش کر.
د راپۆرتا كو جان ڤان ئاكینی ئامادەکری، چ هەبوو؟
هه‌ر چه‌نده کو کیمیاگەرێ ئەلمان جان ڤان ئاكینی ژ بۆ حه‌له‌بجه‌یێ هاتبوو ژی، بێی ئاگه‌هیا رایەدارێن فەرمی ئەو برن ئامێدیێ ژ بۆ هنده‌ك لێکۆلینان، د راپۆرتا ئاكینی دا چ ئاگاهیێن سه‌ر په‌كه‌كێ نه‌بوون.
ئاكینی بەری نها د راپۆرتا خوە دا دبێژیت: «نها نەمومکینە کو ل دەرڤەیی حکوومەتا ئیراقێ کەسەک بشێت ل باکورێ ئیراقێ بگەریت» و دیار کر کو ئەو دەڤەر مه‌یدانا شەرە، لێبەلێ د راپۆرتێ دا گۆتنەکا وەک داخوازا دەستوورا فەرمی نەهاتیە کرن.
هەروه‌ها ئاكینی د راپۆرتا خوە دا دەربارێ ئیدیعایێن کو د مەها گولانێ دا ل گوندێ هرۆرێ چەکێن كیمایی هاتنە بکارئینان وه‌ها گۆت: «دهێته هزر كرن کو مالباتەکا جۆتکار راستی ئێریشا مادەیا كیمایی هاتیە، لێ هەتا نها، به‌لگه‌یێن بەر ب چاڤ یێن کو ڤێ ئیدیعایێ پشتراست دکه‌ن پڕ کێمن».
ئاكینی هەروه‌ها د راپۆرتا خوە دا دەستنیشان کر کو سه‌ره‌دانا وی یا ژ بۆی هه‌رێما كوردستانێ سه‌ره‌دانه‌كا كه‌سایه‌تی بوویه و وی ل سەر ناڤێ چ سازیێن فەرمی سه‌ره‌دانا ده‌زگه‌هێن حكوومه‌تا هه‌رێمێ نه‌كری یه.
وەک کو دهێته دیتن، په‌كه‌كێ کو ب کامپانیایا «ترکیێ چەکێن كیمایی ب کار ئیناینه» دخوازیت ئێرشی هەرێما کوردستانێ بکەت، ب ناڤێن کەس و دەزگەهێن وه‌ها تەڤدگەریت و وەک کو ڤێ كامپانیایا وێ پشتگریا ناڤنەتەوەیی هەیە نیشان ددەت.
چما نووچە د چرا تی ڤی دا هاتە به‌لاڤ كرن؟
چاپەمەنیا په‌كه‌كێ هەرده‌م نووچەیێن خوە یێن دره‌و ل سەر ئه‌كرانێن جودا دوەشینیت کو به‌رپرسیارییا وان ئه‌كرانان نه ل سه‌ر رێخستنێ بیت، فێلبازییا په‌كه‌كێ ئەوە کو نووچەیێن دره‌و ب هندەک سازیێن هەرێمی ددەته به‌لاڤکرن و پشتره ئه‌و نووچەیێ خوه ژ وان سازیان وه‌ردگریت و ل سه‌ر ناڤێ وان به‌لاڤ دكه‌ت، په‌كه‌كێ چرا تی ڤی وەک سەنتەرێ خوە یێ دره‌وان بکار دئینیت، ژ بەر کو بینەرێن ڤی كه‌نالی كێمن، د سۆشیال مه‌دیایێ دا لاوازه، له‌وما ژی په‌كه‌كە دره‌وان ب وان د ده‌ته گۆتن و پشتره ژی ئەو ژ وان وه‌ردگریت و به‌لاڤ دكه‌ت.
مەدیایا په‌كه‌كێ دژمناتیا خوە یا ل دژی هەرێما کوردستانێ د بن ناڤێ په‌ده‌كێ دا ڤەدشێریت، بەردەوام نووچەیێن نه‌رێنی و دره‌و ل دژی هەرێما کوردستانێ د وەشینیت، چاپەمەنیا په‌كه‌كێ کو ڤێ تاکتیکا دره‌وان دگهینیته ئاستێ دژمناتیێ، ب تایبەتی ژی هەول ددەت کو هێزێن پێشمەرگەی تاوانبار بکەت د مژارا زیانێن گیانی یێن گه‌ریلایان دا، لێ ئەڤ فێلبازیێن راگاهاندنا په‌كه‌كێ تێری ڤەشارتنا راستییان ناکەن.
