یالچین كوچۆك – به‌شا چاره‌مین
وه‌ك مه د به‌شێن رابووری ده باس ل ده‌ستپێكا سالێن حه‌فتییان ژ چاخا رابووری كری كانێ ب ت ئاوایی تركیێ ب ده‌هان زه‌لامێن خوه ژ بۆ مه‌به‌ستێن ئیستخباراتی و بجیكرنا ئارمانجێن ده‌وله‌تێ شاندنه ناڤا پارتیێن چه‌پ ئێن تركیێ ب گشتی و ب تایبه‌تی په‌كه‌كێ كو د وێ ده‌مێ ده په‌كه‌كێ خوه ب پارتییه‌كه گرێدای بنه‌مایێن كورداتیێ و ته‌كۆشینا ژ بۆ ئاڤاكرنا كوردستانا مه‌زن د دا ناسكرن، لێ به‌لێ ب فۆرمه‌كه چه‌پ، د ڤێ زه‌مینێ ده مه باس ل وێ یه‌كێ كر كو كانێ تركیێ ب ت ئاوایی یالچین كوچوك نێزی ئه‌بدوللا ئۆجالان و پارتییا كاركه‌رێن كوردستانێ كر، هه‌ر وها ب ت ئاوایی یالچین كوچوكێ مامۆسته‌یێ ئۆجالان و ته‌ئۆریسیه‌نێ په‌كه‌كێ دچه دۆلا «بیقاع» و ل ور د ئه‌كادیمیا «مه‌حسووم كۆركۆماز» ده په‌روه‌ردێ د ده قادرۆ و گه‌ریلایێن په‌كه‌كێ، هه‌ر وها مه باس كر كو ب ت ئاوایی یالچین كوچوك دچه ئه‌ورۆپایێ داكو بكاربه مه‌دیایا په‌كه‌كێ بخه ژێر ده‌ستهلاتا خوه و كێنجا خوه ل سه‌ر دانه، هه‌ر وها ب ت ئاوایی د رۆژنامه‌یا په‌كه‌كێ ئا ب ناڤێ «یه‌نی ئۆلكه» ئانكو ولاتێ نوو نڤیسان چاپ كرنه، هه‌موه‌خت ب ت ئاوایی رێگریێ ژ وێ یه‌كێ دكه كو ولاتپارێزێن كورد د كه‌نالێن په‌كه‌كێ ده یێ ب ناڤێ «مه‌د تی ڤی» یێ ده ده‌ركه‌ڤن كو ل وێ ده‌مێ ده، یالچین كوچوك ب خوه به‌رنامه‌یه‌ك ل وێ كه‌نالێ پێشكێش دكر و ئۆجالان ژی به‌شداری دكر، لێ به‌لی گه‌لۆ په‌یوه‌ندیێن یالچین كوچوك و تێكلیا وی ب ئۆجالان و په‌كه‌كێ ته‌نێ ئه‌ڤ بوون؟ بێ شك نه‌خێر.
ل سالا 1996ان ده، تركیێ خوه‌ست ئۆجالان ل شامێ بكوژه، لێ به‌لێ یالچین كوچوك رێگری ل ڤێ پلانێ كر، ل سالا 1994ان هه‌یا 1996ان «تانسۆ چیله‌ر» و گرۆپا وێ گه‌له‌ك رێ ژ بۆ كوشتنا ئۆجالان بكارئانین و ل رۆژا 6ی گولانا سالا 1996ان ده، ل به‌ر ده‌ریێ دبستانا په‌كه‌كێ، ئه‌ره‌به‌یه‌كه مایینكری ته‌قاند و بێی كو زراره‌ك بگهه ئۆجالان، ده‌رباس دبه.
یالچین كوچوك ل سه‌ر ڤێ بوویه‌رێ هشیاری دابوو ئۆجالان، ئانكو به‌روه‌خت ئۆجالان هایدار كربوو، ل سالا 2009ان ده، ل وه‌ختا دادگه‌هكرنا یالچین كوچوك، ئه‌و دبێژه: «من ژ ئۆجالان ره گۆ هشیاری خوه به، وێ ته بكوژن» و ئه‌و كه‌سێن ئه‌ڤ زانیاری دای، مه‌سئوود یالماز بوو، لێ ل دادگه‌ها مه‌له‌فا ئه‌رگه‌نه‌كۆنێ ده، تێ گۆتن یێ كو ئه‌ڤ زانیاری داینه ئۆجالان، سه‌رۆك ئه‌ركانێ وێ ده‌مێ «چه‌وید بیر» بوو، لێ ئۆجالان و كوچوك قه‌بوول كرنه كو زانیاریان ب هه‌ڤدوو بدن. ئه‌ڤ ژی گرۆڤه‌یه‌كه بهێزه كو یالچین كوچوك پرا په‌یوه‌ندیێن د نێڤبه‌را ئۆجالان و ده‌وله‌تا تركیێ ده بوو.
هنه‌ك ئالیێن دن دبێژن: «یالچین كوچوك ب رێیا هه‌ڤلنگێ خوه زانیارییان د ده ده‌وله‌تا تركیێ، ل سالا 1961ان ده، كوچوك دگه‌ل كه‌چا فه‌رمانداره‌كێ له‌شكری د زه‌وجه، هه‌ڤلنگه‌ك ب ناڤێ (جه‌نگ دوان ته‌په) هه‌بوو كو ئه‌ڤ كه‌س دیپلۆمات بوو، وه‌ختا كوچوك ل شامێ (جه‌نگ) ل ولاتێ چیك – پراگ كونسول بوو، كوچوك زانیاری راده‌ستی وی دكرن و وی ب رێیا خوه ئه‌و زانیاری د دان تركیێ».
كوچوك ل سالا 1993ان هه‌یا سالا 1998ان، دگه‌ل په‌كه‌كێ بوو و هه‌ڤدیتن دگه‌ل ئۆجالان ئه‌نجام ددان و به‌شداری كه‌نالێ په‌كه‌كێ دبوو و هه‌ر وها ل فه‌ستیڤالێن په‌كه‌كێ ل ئالمانیایێ به‌شداری دكر و ب ئه‌شكه‌ره دگۆت: ئۆجالان سه‌رۆكێ من و سلاڤ ددان گه‌ریلایان و ل سالا 1998ان ڤه‌گه‌ری تركیێ، لێ به‌لێ ب ته‌نێ 2 سالان هات زیندان كرن، ئه‌ڤ ژی د ده دیار كرن كو یالچین كوچوك ژ ئالیێ ده‌وله‌تێ ڤه بۆ ناڤا په‌كه‌كێ هاتبوو شاندن، گه‌لۆ گه‌ر ب عه‌كس به، چما ب ته‌نێ 2 سالان یالچین كوچوك ژ ئالیێ ده‌وله‌تێ ڤه تێ زیندان كرن، ئه‌رێ كیژان كه‌سێ دی چوویه ناڤا په‌كه‌كێ ده و ژ ئۆجالان ره گۆتیه سه‌رۆكێ من و سلاڤ دانه گه‌ریلایان و ب ته‌نێ دو سالان هاتبه زیندان كرن؟.
یالچین كوچوك داكو دژاتیا پارتی و بارزانی بكه، رێ ژ بۆ ئۆجالان زه‌لال دكرن، ئه‌و تشتا یالچین كوچوك ل دژی پارتی و بارزانی دگۆت و دبێژه هه‌یا نها ئۆجالان ژی هه‌ر وێ دبێژه، ئۆجالان دگۆت مالباتا بارزانی د ئه‌ساسا خوه ده یه‌هوودی نه، ئا راست ئه‌ڤ گۆتن ئا یالچین كوچوكه، یالچین كوچوك د ئه‌ساس ده ب ئه‌رگه‌نه‌كۆنێ ڤه گرێدای بوو كو ئالیێ نه‌ته‌وه‌په‌رست ئێ تركیێ بوو، پشتره و ل سالا 1999ان ب ئه‌شكه‌ره دژاتیا یه‌هۆدیان كریه و كتێب نڤیساندنه و گۆتییه: «پر یه‌هۆدیێن ڤه‌شارتی د ناڤا مه ده هه‌نه، یه‌ك ژ نڤیسكارێن وان كتێبان یالچین كوچوك و خوێندكارێ وی سۆنه‌ر یالچن بوون».
ئه‌ڤ دبێژن: «به‌درخانی، جزیری و مالباتا بارزانی و مووسا ئه‌نته‌ر و یێن وه‌كه وان، د ئه‌ساسێ ده یه‌هۆدی نه، پاش سالێن 2000ان نه‌ته‌وه په‌رستێن تورك د ناڤا تركیێ و كوردان ده، دژاتیا یه‌هۆدیان كرییه، ئۆجالان ژی هه‌مان كار كرییه و گۆتیه: مالباتا بارزانی یه‌هۆدی نه، یالچین كوچوك ل سالا 2013ان د به‌رنامه‌یه‌كه تێله‌فزیوونی ده گۆتییه: ئه‌ز نه‌شێن مالباتا بارزانی ب ته‌ئكید یه‌هۆدی نه، لێ به‌لێ وان خزمه‌تا یه‌هۆدی و ئیسرائیلێ كرنه، ب ڤی ئاوایی گۆتنا خوه گوهه‌راندیه.
یالچین كوچوك د ناڤا چه‌پێن تركیێ و رۆشه‌نبیرێن وان ده ل دژی مالباتا بارزانی بانگه‌شه كرنه و وان ل دژی مالباتا بارزان بكارتینه، هه‌ر وها ل گه‌له‌ك پرۆگرامێن تێله‌فزیوونی ده گۆتیه، بارزانی جوداخوازن.
ل سه‌ر باشوورێ كوردستانێ یالچین كوچوك گۆتییه: باكورێ ئیراقێ وێ ببه ئیسرائیلا دویه‌مین ل ناڤچه‌یێ و د مه‌دیایا په‌كه‌كێ ژی ده به‌لاڤكریه كو وێ ده‌وله‌تا كوردی ببه له‌یستۆكه‌ك د ده‌ست ئیسرائیلێ ده.
ل سالا 1992ان ده، یالچین كوچوك ئه‌ڤ ئاخفتن ل دادگه‌هێ گۆتیه: «ب باوه‌را من ئۆجالان نه ته‌رۆریسته، لێ به‌لێ بارزانی ته‌رۆریسته‌كێ هه‌ری مه‌زن و خه‌ته‌ره»، ل شوونا كو ده‌وله‌تا تركیێ په‌یوه‌ندییان دگه‌ل بارزانی پێشدا ببه، پێویسته ب هه‌موو هێزا خوه شه‌رێ بارزانی بكه و بارزانی ژناڤ ببه، هه‌ر وها پێویست دكه كوردێن مه ل دژی بارزانی بدن شه‌ر كرن، گه‌ر ئه‌ز وه‌ك تركه‌ك ب ته‌نێ بمینم، ئه‌زێ چه‌كێ خوه راكم و ل دژی ده‌وله‌تا ده‌ستكرد ئا بارزانی شه‌ر بكم، من ژ سه‌رۆك ئه‌ركان ره گۆتیه كو «كوردێن مه – په‌كه‌كه» ل دژی بارزانی بكارتینن، ب ڤێ رێ وێ ده‌وله‌تا بارزانی ژناڤ ببن.
ده‌ما ئیرۆ ئه‌م مێزه دكین ل سالا 1992ان هه‌یا سالا 1998ان ده كو پارتی و په‌كه‌كه ژ روویێ سیاسی و له‌شكری شه‌رێ هه‌ڤ دكرن، ده‌وله‌تا تركیێ مفا ژ ڤێ یه‌كێ دیتییه، ده‌وله‌تا تركیێ ب هێزا خوه ئا له‌شكری كه‌ته باشوور و هێزا په‌كه‌كێ ئا دبن كۆنترۆلا وێ ژی ده هه‌ر ل باشوور بكارئانی، ب گۆتنه‌كه دن ده‌وله‌تا تركیێ په‌كه‌كێ شانده باشوور و ب به‌هانه‌یا ده‌رخستنا وێ و پاراستنا سینۆرێ خوه ده‌رباسی باشوورێ ولات بوو.
ئه‌ڤ تشتا كو یالچین كوچوك دبێژه ئه‌مێ ب ئالیكاریا په‌كه‌كێ باكورێ ئیراقێ داگیر بكین و نها ئه‌ڤ به‌رنامه د وارێ پراكتیكێ ده‌یه، په‌كه‌كه كو ژ سالا 1992ان ده هه‌یا نها رێ ناده پێشمه‌رگه و پارتی ده‌رباسی خواكورك و چیایێ شه‌كیف ببه، لێ د 2 رۆژان ده ژ بۆ تركیێ هشت، راسته سیسته‌ما شه‌ر هاتییه گوهه‌رین و باله‌فرێن جه‌نگی كێنجه‌كه ب باندۆر هه‌یه، لێ به‌لێ په‌كه‌كه ب سالانه ل ڤان چیایان ناڤه‌ندێن خوه موكوم و ب هێز دكه، ئه‌رێ گه‌لو چما په‌كه‌كێ ئه‌ڤ جیێن خوه یێن هه‌ری ئاسێ ژ بۆ له‌شكرێ تركیێ هشتن؟.
ل سالا 1990ان ده، یالچین كوچوك گۆتییه: «هه‌گه‌ر تركیێ باژارێ مووسلێ ب ده‌ست خوه نه‌ئێخه وێ ئامه‌دێ ژی ژ ده‌ست بده و ژ بۆ ب ده‌ستڤه‌ئانینا مووسلێ، كورد ژ مه‌را پێویستن، ئه‌م دكارن ب كوردێن خوه (په‌كه‌كه) ڤی كاری ئه‌نجام بدین، ئۆجالان هه‌رتم باس ل نه‌خشه‌رێیا مللی (نه‌ته‌وه‌ئی) ئا تركیێ دكه، ئه‌ڤ نه‌خشه‌رێیا مللی كو ئۆجالان ژێره خه‌به‌ر دده، ئه‌وه كو مووسل د ناڤا نه‌خشێ تركیێ ده جی دگره».
كوچوك ل دادگه‌هێ دبێژه: «من رێ نه‌دا كوردێن تركیێ بگه‌هن رێبازا بارزانی، گه‌ر كوردێن تركیێ گه‌هشتبان بارزانی، وێ چاخێ ئه‌و دا داخوازا خاكا مه بكن، لێ به‌لێ ل ده‌مه‌ك نێز ده، ئه‌ڤ كورده وی پشتگریا تركیایه‌ك ده‌مۆكراتیك بكن، ما قه‌ی ئه‌ڤ نه خه‌یالا تركیێ یه، مرنا كورده‌كی ژ بۆ تركیایه‌ك ده‌مۆكراتیك»؟، دیسان كوچوك ئاخفتنا خوه ل همبه‌ر دادوه‌ر به‌رده‌وام دكه و دبێژه: «ناڤێ من بچووكه، لێ من خزمه‌ته‌كه هه‌ری مه‌زن ژ بۆ تركیێ ئه‌نجام داییه، گه‌ره‌كه ژ به‌ر ڤێ یه‌كێ من ب یالچینێ مه‌زن ناڤ بكن»، هه‌ر وها كوچوك د گۆتنه‌كه دن دا دبێژه: «ئێدی كارێ من ب داوی تێ ژبه‌ركو ئه‌و رۆناكبیر، نڤیسكار، رۆژنامه‌ڤان و سیاسه‌تمه‌دارێن كو من په‌روه‌رده كرینه، ئێدی نه ته‌نێ بوونه دژمنێن بارزانی، به‌لكو ئه‌و بوونه دژمنێن بارزانی و ده‌وله‌تا كوردستانێ ژی، هه‌روها بوونه دژمنێن هزرا ناسیۆنالیستی د ناڤا كوردان ده، ژ به‌ر ڤێ سه‌ده‌مێ ئێدی بلا تركیه، ئیران، ئیراق و سووریێ روونن، گه‌ر هزر د درستبوونا ده‌وله‌تا كوردی ده هات كرن، ئه‌و كه‌سێن كو من په‌روه‌رده كرینه وێ ب دژ راوه‌ستن و ده‌وله‌تا كوردی درست نابه.
ب كورتی یالچین كوچوك مامۆسته‌یێ عه‌قلی بوو ژ بۆی په‌كه‌كێ و ئۆجالان، ئه‌و كاری په‌كه‌كی ژ هێلا كوردستانیبوونێ دوور بخه و سه‌ركه‌تن د ڤێ ئه‌ركا خوه ده ئانی.
