یالچین کوچوک – بەشێ دویەمین
دەولەتا ترکیێ وەکە مە د بەشا یەکەمین دە ئانی زمان، زەلامێ خوەیێ ئیستخباراتێ یالچین کوچوک ل گۆر پیلانەکە رێخستی ل ناڤ پارتییێن چەپ و پەکەکێ دە چاند د ڤێ بەشێ دە ئەمێ ھنەک وێستگەھێن ژیان و چاوانیا تەڤلیبوونا کوچوک ب پەکەکێ و نێزی بوونا ب رێبەرێ پەکەکێ ئەبدوڵا ئۆجالان باس بکین.
ل ڤر ئەم دکارن د چەندین میناکان دە تێکلییێن یالچین کوچوک دگەل ئۆجالان دە شیرۆڤە بکین، میناک ژی ئەڤن:
یالچین کوچوک پاش کو زانینگەھێ ب داوی دئینە دچە ناڤا رێخستنێن چەپ دە و پشترە د ناڤا دەزگەھێ رێخستنا پیلانێن دەولەتێ دە وەزیفەدار دبە، پاش کو ئەردۆگان تێ سەر دەستھەلاتێ، یالچین کوچوک ل وێ سازیێ تێ دەرخستن، ئەڤ سازی جییەکی وھایە کو ھەر ھەموو زانیاریێن دەولەتێ تێدە کۆم دبن و ب تەنێ وەزیفەدارێن دەولەتێ، دکارن ھەرن ور، کوچوک ھەر ژ سالا ١٩٦٠ان دە ل ڤێ سازیێ دە کار کریە، ئەڤ یەک ژی ئیسبات دکە کو کوچوک ژ بۆی دەولەتێ کار کریە.
دبە ھەبوونا زانیاریێن ھەری زێدە و ھەساس د ناڤا وان پرتووکان دەێن کو ژ ئالیێ کوچوک ڤە ھاتی نڤیساندن باشترین دیکۆمێنت بن ل سەر ڤێ یەکێ کو کوچوک ژ دەولەتا ترکیێ رە کار کریە و دەولەتێ ھەول دایە ب رێیا کوچوک ئالیێن دژبەرێن دەولەتا ترکیێ ب گشتی و ئالیێن چەپ ب تایبەتی کو پکک ژی یەک ژ وان ئالیانە، بێخە بن چاڤدێریا خوە و د بەرژەوەندیا دەولەتا ترکیێ دە بکار بینە.
یالچین کوچوک و گرۆپەکە تورک ل سالا ١٩٧٠ان دە باس ل پسگرێکا کوردان کریە، وان ل سالا ١٩٨٨ان دە کۆڤارەک ب ناڤێ رزگاریا جڤاکی ب چاپ گھاندییە، د ڤێ کۆڤارێ دە کار ژ بۆ پەکەکێ کریە ئەڤ یەک د دەمەک وھا دە بوو کو پەکەکە ب تو ئاوایەکێ خوەدی سازیەکە راگھاندنێ نەبوویە.
د ڤێ قۆناخێ دە سەرەرایی وێ یەکێ کو گڤاشێن دەولەتا ترکیێ ھەر کو دچوو زێدەتر دبوون، لێ بەلێ وان کاری دەستوورا ب چاپ گھاندنا کۆڤارێ ژ دەولەتێ وەرگرن و کۆڤارێ چاپ بکن، ئەو کەسێن ل ور کار دکر پاش کو پەروەردە ددیت، دھاتن ھنارتن ژ بۆ ناڤا کوردان دە.
دەولەتا ترکیێ پاش سالا ١٩٨٨ان دبینە کو ھەژمارا وان کەسێن دچن ناڤا رێخستنا پەکەکێ دە ھەر کو دچە زێدەتر دبە ، دەولەتێ ژ بۆ کو پەکەکێ ژ خەتا کورداتیێ دوور بکە و ببە سەر خەتا دەولەتا ترکیێ، رێیێن جودا بکار ئانین، ھەر ژ دەستپێکێ ھەژمارەکە ھەری زێدە ژ رۆشەنبیر و نڤیسکاران چوون جەم ئۆجالان و ب ڤێ یەکێ زانیاری د ناڤبەرا دەولەتا ترکیێ و ئۆجالان دە، د ئینان و برن.
د ناڤا وان دە یالچین کوچوک باشتر ژ ھەر کەسێ د بەرژەوەندیا دەولەتا ترکیێ دە تەڤ دگەرە، ب گۆتنەکە دن تێکلیا یالچین کوچوک دگەل پەکەکێ دە تێکەلیەکە ب پیلان بوو، کوچوک ل سالا ١٩٨٩ان دە دچە لبنانێ و دگەل ئەبدوڵا ئۆجالان دە راپۆرەکە مەدیایی ساز دکە.
دەما یالچین کوچوک ژ ئەلمانیا دچە شامێ و ڤەدگەرە ترکیێ، ڤیدیۆ و وێنەیێن ویێن تایبەت ب دانوستانا دگەل ئۆجالان و مانا وی ل جەم ئۆجالان ل بالەفرخانێ ژ ئالیێ پۆلیسان ڤە تێن گرتن، پشترە کەنالێ “TRT”یێ سەر ب ھکوومەتا ترکیێ ڤە ئەو ڤیدیۆ ل سەر ئەکرانێن خوە نماییش کرن، ئا راست ھەیا سالا ١٩٨٠ان، کەسێ د ناڤا ترکیێ دە ئۆجالان ناس نە دکر ژ بلی گرۆپا ئۆجالان ب خوە، لێ بەلێ پاش ڤێ یەکێ ئانکو د ناڤبەرا سالێن ١٩٨٨ ھەیا ١٩٩٩ان دە، وەختا ڤیدیۆ و وێنەیێن ئۆجالان ل سەر کەنالێن دەولەتا ترکیێ تێن نماییش کرن، ئێدی ئۆجالان دبە خوەدی ناڤودەنگیەکە بێھەمپا، د ڤان وێنە و ڤیدیۆ یان دا قادرۆیێن پەکەکێ یێن ئاکادیمییا مەعسووم کۆرکماز تێن بەرچاڤ کرن و ب ڤێ یەکێ دەولەتا ترکیێ پرۆپاگندەیان ژ بۆ ئۆجالان دکە.
ھەر کەس باش فێھم دکە کو ل سالا ١٩٨٨ان، ئەنفال و کۆمکوژیا کوردان ل ھەلەبچە پێک ھات، ئەڤ یەک ببوو سەدەم کو باندۆرەکە ھەری مەزن ل سەر ھەست و ھزرا ناسیۆنالیزما کوردێن باکور بێ کرن، ب ڤێ یەکێ پێلەکە ھەری مەزنا ناسیۆنالیزما کوردی ل باکور درست دبە، دەولەتا ترکیێ باش فێھم دکر کو ئەڤ پێلا ھەست و ھزرێن نەتەوەیی وێ پێشکەڤە، لەوما ژ بۆ رێگری کرنێ ل ڤێ یەکێ ئەبدوڵا ئۆجالان بکار ئانی داکو دیسان کوردان ب دەولەتێ ڤە گرێ بدە.
ژبەرکو نەتەوەیا کورد نەتەوەیەکە دیندارە، پر زەھمەتە ب پارتییەکە مارکسی ڤە بێن گرێدان، لەوما کوردێن باکور پێتر نێزی پدک بوون، ب تایبەت ل ھەرێمێن بۆتان و جۆلەمێرگێ، ژبەرکو ئەڤ ھەرێمە ژ ئالیێ جۆگرافی ڤە پر نێزی ھەرێما باشوورێ کوردستانێ نە، PDK ل وێ دەمی ھەیا نھا وەکە تاکە پارتییا ناسیۆنالیزما کوردی تەڤ دگەرە و تا رێژەیەکە ھەری مەزن کێنجا خوە ل سەر ھەر چار پارچەیێن کوردستانێ ھەبوو، بەلگە ژی ل سەر ڤێ یەکێ پڕ ھەنە، لێ دبە بەشداری کرنا کوردێن ھەر چار پارچەیێن کوردستانێ دگەل مەلا مستەفا بارزانی ب تایبەت د ھەردو شۆرەشێن ئیلۆن و گۆلانێ دە باشترین بەلگە بە.
دەولەتا ترکیێ تاکو بکارە بزاڤا بارزانی و ھێزا پێشمەرگەیان ل باشوور تێکبشکێنە و کێنجا وان ل سەر باکورا کوردستانێ کێم بکە یان ژی گەر د شیان دا بە کێنجا وان تونە بکە، ل باکور دەست ب پیلانەکە قرێژ کر و وان ب دەستێن خوە ئۆجالان وەکە سەرۆکێ کوردان دا ناساندن.
یەکەم کەسێ ئەڤ پیلانا دەولەتا ترکیێ د وارێ پراکتیک دە بجی کری کەسەک بوو ب ناڤی (دۆخۆ پەرینچەک/ سەرۆکێ پارتییا کارکەرێن ترکیێ)، پەرینچەک د کۆڤارا خوە ئا ب ناڤی “٢٠٠٠” دە وێنەیێن ئۆجالان بەلاڤ کرن و ب ڤێ یەکێ PKK و ئۆجالان ب گەلێ ترکیێ دان ناساندن، پشترە یالچین کوچوک ب ڤێ کارێ رابوو “یالچین کوچوک ” دەما ل سالا ٢٠٠٩ان تێ بنچاڤکرن ب تاوانا وێ یەکێ کو د نڤیسینێن خوە دە باس ل ئۆجالان کریە و بەشداری میتینگێن وی بوویە، ب ڤی ئاوایی ل ھمبەر دادوەرێ دادگەھا بلندا ترکیێ دە بەرەڤانیێ ژ خوە دکە و دبێژە: ل سالێن ھەفتێیان دە مە باش فێھم دکر کو پیلانەکە ئەمەریکی ھەیە و دخوازن کوردان ب رێیا ئاخا و شێخ و بارزانیان ل ھەڤ کۆم بکن، مە خواست ڤێ پیلانا ئەمەریکایێ ژناڤ ببن، مە رێ نەدا کورد ببن ئالیگرێن بارزانی، تاکو ئەم بکارین ل دژی بارزانی تەکۆشینێ بکین، مە باش فێھم دکر پێویستیا مە ب کوردێن ترکیێ ھەیە.
ب کورتی یالچین کوچوک نێزی ١٠ سالان د پەیوەندییەکە ھەری خورت دە بوویە دگەل پەکەکێ و رێبەرێ وێێ ب ناڤێ ئۆجالان ئەڤ پەیوەندیێ ل سالێن ١٩٨٨ان تاکو ١٩٩٨ان بەردەوام بوون و د ڤان سالان دە رۆلا مامۆستە و رێ نیشاندەرێ PKK و رێبەرێ وان تەڤ گەریایە.
