چەند سەدەمێن سەرەکی هەنە کو وەدکەن هێشتا ژی هەژمارەک ژ گەنجێن رزگاریخواز یێن رۆژهلاتێ کوردستانێ “هەرچەند هەژمارا وان ب بەراوردکرن د گەل رابووری دا کێمترە” لێ تەڤلی پەکەکێ ببن.
-یەکەم سەدەم و گرینگترین سەدەم پیلان و هەڤکارییا هەڤبەش یا کۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ و پەکەکێ یە د ڤی واری دا. د ئیرانا دیکتاتۆری دا گەلەک ب ساناهی دەرفەت ژ بۆ بانگەشەکرنا پەکەکێ دروست بوویە و ئەندامێن وێ د رۆژا روون دا بێ هەبوونا هیچ خەتەرەیەکێ پرۆپاگاندایا ژ بۆ پارتیا خوە دکەن. لێ بەلێ کۆمارا ئیسلامی رێ ل وان ناگریت. خوە بارەگەهێن پەکەکێ و ریخستنێن وێ یێن سیبەر وەکو پەژاکێ ل پرانییا جیهێن رۆژهلاتێ کوردستانێ هەنە و گەریلایێن وان ب ئاشکەرا دهێن و دچن. “بۆ میناک چیایێ شاهۆ”. ئاشکەرایە ژ بۆ کو گەریلایێن وان راستی پرسیاران نەهێن کو گەلۆ بۆچی رژێم چ نابێژیتە مە لێ بەلێ گەر پێشمەرگەیێن حیزبێن دی یێن رۆژهلاتێ کوردستانێ بچووکترین چالاکی ئەنجام بدەن، وی دەمی دێ چیا و دار و بەران ل وان کەنە ئاگر، بەرپرسێن پەکەکێ ئەو وەسا پەروەردا کرینە کو ئیران ل مە دترسیت ژبەر ڤێ یەکێ چ ل مە ناکەت. گەر ب راستی پەکەکێ هند هێز هەیە بۆچی رۆژهلات یان ژی هەر هیچ نەبیت بەشەکێ ژ رۆژهلاتێ کوردستانێ ئازاد ناکەت؟!
سەدەمەکا دی، ئەو ڤالاهی بوو کو د غیابا رێخستنێن نەتەوی یێن وەکو دیمۆکرات و کۆمەلە د جڤاکا رۆژهلات دا دروست بووبوو. ئەو پارتی ژ بەر بەرژەوەندیێن هەرێما کوردستانێ بۆ دەما 20 سالانە هەموو چالاکیێن خوە یێن لەشکری د کووراهییا ئاخا رۆژهلاتێ کوردستانێ راوەستاندینە و ڤێ یەکێ ژی دەرفەتەک بێ هەمپا ژ بۆ پەکەکێ دروست کریە ژ بۆ کو پۆتانسییەلا رزگاریخوازانە یا وێ پارچەیا کوردستانێ بکار بینیت. ئەو گەنجێن کو شەیدا بوونا رزگارییا کوردستانێ د مەژیکێ وان دا بوو تەڤلی ریزێن پەکەکێ بوون. کۆمارا ئیسلامی ژی ئەڤ یەک پێ نە خوەش نەبوو ژبەرکو کۆمی سەرهەڤکرنا ئەنەرژییا رزگاریخوازانە یا ڤێ پارچەیا کوردستانێ د ناڤا رێخستنەکێ دا کو رایەدارێن وێ فەرمانان ل وێ وەرگرن، بێ گومان گەلەک باشترە ژ ڤێ یەکێ کو تەڤلی لایەن و رێخستنێن دی ببن کو باسی ژناڤبرنا کۆمارا ئیسلامی و رزگارکرنا کوردستانێ دکەن. هەر داما کو گەنجێن کورد ل رۆژهلاتێ کوردستانێ خواستبیت ب ناڤێ پەکەکێ داخوازێن خوە یێن رەوا باس بکەن کۆمارا ئیسلامی و پەکەکێ پێکڤە ئەو سەرکوت دکرن. ل ڤێرە ئەم دێ ب دو میناکان باشتر روون کەین.
پشتی گرتنا ئۆجەلان و ڤەگەراندنا وی ژ بۆ ترکیێ، کوردان ل هەر جیهەکێ بیت و چەند شییابان وەکو ئەرکەک نەتەوی خوەپێشاندانێن گرسەیی ئەنجام دان. ل ئیرانێ ژی رژێما کۆمارا ئیسلامی دخواست سواری ڤێ پێلێ ببیت و رێ ب خوەپێشاندانێن گرسەیی و نەرازیبوونان دا. هەرچەند کو دەلیڤە ژ بۆ خوەپێشاندانێن گرسەیی ل ژێر دەستهلاتا کۆمارا ئیسلامی دا گەلەک دژوارە، لێ بەلێ رژێمێ هندەک مەبەست هەبوون کو یێن ژ هەموویان گرنگتر د ئاخافتنێن “کەمال خەرازی” وەزیرێ کارێن دەرڤە یێن وی دامی یێ ئیرانێ دا ل سەر گرتنا ئۆجەلان و پرسگرێکا کوردان ب ئاشکەرا خوەیا دبیت. کەمال خەرازی د کۆنگرەیەکێ رۆژنامەڤانی دا راگەهاند کو مە د ئیرانێ دا کورد هەنە لێ هیچ تشتەک ب ناڤێ پرسگرێکا کوردی ل جەم مە نینە، ژبەرکو د ئیرانێ دا کوردان و نەتەوەیێن دی هەموو مافەک هەیە و پرسگرێکێن وان تونەنە. خەرازی د درێژاهییا ئاخافتنا خوە دا راگەهاند: “کوردێن ئیرانێ نە ب تەنێ پرسگرێکێن وان تونەنە بەلکو دکارن پشتەڤانییا کوردێن پارچەیێن دی ژی بکەن”. ب کورتی ئیرانێ رێ ب کوردان دا ژ بۆ کو ب خوەپێشاندانێن گرسەیی ل همبەر ترکیێ حەزێن خوە یێن پەنگییایی یێن نەتەوی ب روویێ ترکیێ دا بتەقینن و ئەنەرژییا نەتەوی یا جڤاکا رۆژهلاتێ کوردستانێ ڤالا ببیت و هەم ژی ژ بۆ خوە پرۆپاگاندایێ پێ بکەت و وەکو کارتەکێ ژی ل دژی ترکیێ بکار بینیت.
ل سالا 1999ێ ل باژارێن سنە و ئۆرمیێ ب مەرەما پرۆتەستۆ کرنا دەستەسەرکرنا ئۆجەلان، خوەپێشاندان هاتنە ئەنجام دان. لێ بەلێ گەلێ رۆژهلاتێ کوردستانێ هوشیارتر بوون ژ وێ یەکێ کو رژێما ئیرانێ وان بۆ مەرامێن خوە بکار بینیت و ب تەنێ دەستەسەرکرنا ئۆجەلان پرۆتەستۆ نەکر، بەلکو پرسگرێکێن خوە یێن رەوا و نەتەوی ژی د خوەپێشاندانان دا باس کرن و پلانا رژێمێ ژناڤ بر. رژێمێ گەلەک هۆڤانە خوەپێشاندان ڤەمراندن و ل سنە زیدەتر ژ 40 کەسا و ل ئۆرمیێ نێزیکی 10 کەسا شەهید کرن. پشت را رژێمێ راگەهاند خوەپێشاندەر “کرێ گرتی یێن ئیمپەریالیزم و زایۆنیزمێ” بوون. پەکەکە ل کۆمارا ئیسلامی توندتر بوو و د داخوەیانیەکا نڤیسکی دا ئەڤ خوەپێشاندانە پرۆتەستۆ کرن و راگەهاند: “خوەپێشاندان ژ لایێ کرێگرتیێن ئیمپەریالیزمێ و زایۆنیزم و کەمالیزمێ ڤە” بوو ئاراستەیەک خەراب هاتنە برن. واتە پەکەکێ کەمالیزم ژی زێدە کربوو. (ئاشکەرا یە ل وی دەمی هێشتا تێزێن ئۆجەلان نەگەهشتبوونە بەرپرسێن پەکەکێ و بەرەڤاژی نها کەمالیزم ل جەم وان تشتەکی خەراب بوو!).
میناکەکا دی چەوانییا داستەسەرکرنا مامۆستا فەرزاد کەمانگەر بوو. شەهید فەرزاد کەمانگەر مامۆستایێ دەبستانێ بوو و ل ناڤچەیا کامیاران یا رۆژهلاتێ کوردستانێ زارۆکێن کورد فێری خوەندن و نڤیساندنێ دکرن. هەستەک بلند و بێ کێماسی یێ نەتەوی هەبوو و پشتی ناسینا پەکەکێ دبیتە ئەندامەکێ وێ رێخستنێ. پشت را شەهید فەرزاد ل هێڤییا هەلویستێ جدی یێ پەکەکێ ل بەرامبەر کۆمارا ئیسلامی دمینیت و ڤێ رێخستنێ ژ بەر نەرم بوونا وان ل بەرامبەر سیاسەتێن داگیرکارانە یێن رژێما تەهرانێ رەخنە دکەت. پەکەکە د پلانەکێ دا داخوازێ ژێ دکەت بۆمبا (TNT) ببەت و ل تەهرانێ بتەقینیت. پشترا دەما کو شەهید فەرزاد گەهشتیە ناڤا باژێرێ تەهرانێ و ترۆمبێلا وی ژ جورەیا پەیکان بوو ل جیهەکێ د راوەستیت، راستەراست هیزێن ئەولەهییا ئیرانێ ئێریشی وی دکەن و ئەو دهێتە دەستەسەرکرن. شەهید فەرزاد ب خوە د زیندانێ دا ب ئاشکەرا باس ل ڤێ یەکێ کربوو کو پەکەکێ ئەو فرۆتیە. فەرزاد گۆتبوو د وی باژێری دا یێن کو گەلەک زیدە بوون ترۆمبێلێن پەیکان بوون، گەر راپۆرێن ب هۆرگلی ل سەر من نەبوونە چەوا بوو کو راستەراست هاتن و بێ کو کارەکێ بکەم ئەز دەستەسەرکرم و ژ نوو ڤە پێ زانی کو ئەز دخوازم تەقینێ ئەنجام بدەم. شەهید فەرزاد هاتە دارڤەکرن پەکەکێ وەکو بەشەکی ژ سیاسەتا “شەهید سازیا” خوە، ب تەنێ هزر د ڤێ چەندێ دا دکر کو هندەک ژ خزم و دوست و کەس و کارێن شەهید فەرزاد ب ڤێ رێکێ ژ بۆ لایێ خوە بکێشیت. ئاشکەرایە گەر ل سەر میناکێن ب ڤی ئاوا بهێتە نڤیساندن ب پرتووکەکێ ژی ب دوماهی ناهێت.