گوهه‌رینێن ئیراقێ و كاڵبوونا پێوه‌ندیێن په‌كه‌كێ و ئیرانێ
پاش شه‌رێ سالا 2000ان، پێوه‌ندیێن نێڤبه‌را په‌كه‌كێ و ئیرانێ قوت نه‌بوون، ئیرانێ ب رێیا كادرۆیێن خوه یێن ل ناڤا په‌كه‌كێ وه‌كه «جه‌میل باییك و مسته‌فا قاراسۆ» فه‌رمانێن خوه ب گوهێ رێخستنێ بانگ ددان، لێ به‌لێ ب ئاوایه‌كی گشتی، پێوه‌ندیێن نێڤبه‌را ته‌هرانێ و قه‌ندیلێ هنه‌كی ساربوون تێده دهات ژیان كرن.
ل سالا 2003ان و پاش گوهه‌ریێن ئیراقێ، هه‌ڤكێشه‌یێن سیاسی ژی گوهه‌رین ب سه‌ردا هاتن، ب وێ سه‌ده‌مێ ل ناڤا رێخستنا په‌كه‌كێ ژی هنه‌ك بالێن جودا چێبوون، سه‌ده‌ما سه‌ره‌كه یا ڤێ جوداتییا ل نێڤبه‌را بالێن په‌كه‌كێ ده چێبوویی ئه‌ڤ بوو كو ب تو ئاوایی ره‌فتار ل گه‌ل ره‌وشا نوو بێ كرن، هه‌ر وها ل گه‌ل ئامه‌ریكایێ ده كو نها ب ئاوایه‌كی به‌رفره‌هـ هاتییه ناڤچه‌یێ ب تو ئاوایی ره‌فتارا وه‌ره كرن و ب تو ئاوایی رێخستن د ڤێ ره‌وشێ ده وه‌ره بریڤه‌برن.
ناكۆكیێن نێڤبه‌را بالێن په‌كه‌كێ رۆژ ب رۆژ ئالۆزتر دبوون
نه‌رینا باله‌كێ ناڤا رێخستنا په‌كه‌كێ ئه‌و بوو كو پێویسته ئالیكاریێن نێڤبه‌را «په‌كه‌كێ، ئیرانێ و سووریێ» ده وه‌رن سینۆردار كرن یان ب داوی بێن، پارتییا كاركه‌رێن كوردستانێ ژی ته‌ڤ باره‌گه‌هێن خوه ل ناڤا خاكا باشوورێ كوردستانێ ب جی بكه و پێوه‌ندییان ل گه‌ل ئامه‌ریكایێ ده ئاڤا بكه، لێ به‌لێ به‌شه‌كا رێڤه‌به‌رێن په‌كه‌كێ و ل پێشییا هه‌موویان «جه‌میل باییك، مسته‌فا قاراسۆ» و دوران كالكان یێن دۆستێن ئیرانێ، ل دژی ڤی بالی راوه‌ستان و ژێره گۆتن: «ئه‌ڤ وێ ببه باجدان ب ئیمپریالیزمێ و ده‌ستبه‌ردان ژ سۆسیالیزمێ، له‌وما نابه په‌كه‌كه كاره‌كی ووسا بكه»، ناكۆكیێن نێڤبه‌را بالێن په‌كه‌كێ ب ڤی ئاوایی رۆژ ب رۆژ ئالۆزتر دبوون.
پاش رووخاندنا ره‌ژیما سه‌دام حسێن ل ئیراقێ، ته‌ڤ رێخستنێن سیاسی یێن رۆژهلاتا ناڤین گوهه‌رین كرن و خوه ل گه‌ل ره‌وشا نوو ب رێخستن كرن، پاش رووخاندنا ره‌ژیما به‌عس، ره‌وشا باشوورێ كوردستانێ و ده‌ستهلاتا كوردی یا كو ل ور هاتبوو ئاڤا كرن گوهه‌رین، به‌رڤ پێش چوونه‌كه به‌رچاڤ ب خوه‌ڤه دیتن، ڤێ یه‌كێ ده‌وله‌تێن داگیركه‌رێن كوردستانێ دلگران كرن، ب تایبه‌ت ئه‌ڤ ره‌وشا كو ل باشوورێ كوردستانێ چێبوویی باندۆر ل په‌رچه‌یێن دن یێن كوردستانێ كربوو، ترس هه‌بوو كو هێزا ته‌ڤگه‌رێن رزگاریخوانێن كوردی ل وان په‌رچه‌یان ژی گه‌ش و ئاكتیڤ ببن.
ئامه‌ریكایێ ب رێیا ئه‌فسه‌رێن خوه یێن ل ئیراقێ پێوه‌ندی ل گه‌ل رێخستنا په‌كه‌كێ چێكرن
هه‌ر د ڤێ ره‌وشێ ده، ئامه‌ریكایێ ب رێیا ئه‌فسه‌رێن خوه یێن ل ئیراقێ، پێوه‌ندی ل گه‌ل په‌كه‌كێ چێكرن، ئامه‌ریكایێ داخواز ژ رێخستنا په‌كه‌كێ كر خوه ل ژێر هه‌ژموونا ئیرانێ رزگار بكه، په‌كه‌كه ل ده‌ستپێكێ ووسا ره‌فتار كر كو ئه‌و دخوازه ل ژێر بالێ ئیرانێ ده‌ربكه‌ڤه و ل نیسانا سالا 2004ان ده رێخستنه‌كه دووڤه‌لانك ژ بۆ رۆژهلاتا كوردستانێ ئاڤا كر و ناڤێ «پارتییا ژیانا ئازادییا كوردستانێ» پژاك ل سه‌ر دانا، ئامه‌ریكایێ هه‌ول دان پێوه‌ندییان ل گه‌ل پژاكێ ژی ئاڤا بكه.
ئه‌ڤ ره‌وشا ل ناڤ رێخستنا په‌كه‌كێ چێبوویی پر عه‌جێب بوو، ژ به‌ر كو ئه‌ڤ بالێن وێ یێن جودا ژ بۆ ئارمانجێن جودا كه‌تنه ناڤا چێكرنا پێوه‌ندی و هه‌ڤدیتنان، یه‌ك ژ بالێن په‌كه‌كێ، «بالێ ریفۆرمیستان» بوو، ئۆجالان ناڤێ «گرۆپێ راستگه‌ران» ل سه‌ر دانابوو، ئه‌ڤ بال ژ هێلا «نیزامه‌‌ددین تاش» و«عۆسمان ئۆجالان» دهات رێبه‌راتی كرن، بالێ ریفۆرمخواز ب رێیا دوو دیپلۆماتێن خوه ب ناڤێن كانی یلماز «فه‌یسه‌ل دۆنلایجی» و سیپان رۆژهلات «شاپوور بادۆشیڤا» ل مووسل و به‌غدایێ ل گه‌ل ئامه‌ریكییان ده پێوه‌ندی ئاڤا كرن، ئه‌ڤ بالێ په‌كه‌كێ ئارمانجا وان ئه‌و بوو كو ب ئاوایه‌كی رێپێدای و مه‌شرووع سیاسه‌تێ بكن و خوه ل ژێر بالێ ئیرانێ رزگار بكن، لێ به‌لێ ئه‌ڤ دوو دیپلۆماته ب جینایه‌تا ئیخانه‌تێ ژ هێلا په‌كه‌كێ ڤه ب ئاوایه‌كی هۆڤ هاتن ته‌رۆر كرن.
بالێ ددوویان یێ په‌كه‌كێ بالێ «كونسه‌رڤاتیڤ» یان كه‌ڤنه‌شۆپ بوو، كه‌ڤنه‌شووپ ب وێ واتایێ تێ كو دخوازن ل سه‌ر میتۆد و شێوازێن به‌رێ ب دۆمن و گوهه‌رینان ژ بۆی خوه ب پێویست نزانن، ئه‌ڤ باله ژ هێلا ئۆجالان ڤه ب ناڤێ «بالێ چه‌پگه‌ران» دهات ناڤ كرن، ژ رێڤه‌به‌رێن په‌كه‌كێ یێن دیار د ڤێ بالێ ده دشێن ئاماژه ب «جه‌میل باییك، مسته‌فا قاراسۆ و دوران كالكان» بێ دایین.
نوونه‌رێ په‌كه‌كێ د جڤینا ل گه‌ل ئیسخباراتا ئیرانێ ده جه‌میل باییك بوو
هه‌موه‌ختا جڤینێن بالێ ریفۆرمیستان یێن ل به‌غدایێ ل گه‌ل ئامه‌ریكییان ده كو ئۆجالان ئه‌و ب بالێ راستگه‌ران ب ناڤ كربوون، بالێ كه‌ڤنه‌شۆپان یان ب قه‌ولا ئاپۆ بالێ چه‌پگه‌ران ل چیایێ قه‌ندیلێ ل جیه‌كێ نێزی گوندێ سوره‌ت ل گه‌ل شاندا ئیستخباراتا ئیرانێ د جڤینان ده بوو، نوونه‌رێ شاندا په‌كه‌كێ د ڤێ جڤینێ ده جه‌میل باییك بوو.
د به‌شا بهێت ده ئه‌مێ باس ل ده‌رئه‌نجامێن جڤینا باییك و ئێتیلاعاتا ئیرانێ بكن.
